Οι Biennale, οι Callas και ο Aχιλλέας Δρούγκας

Τα τελευταία τεκταινόμενα στον χώρο των τεχνών μου προκαλούν ομολογώ μια εκτενή σύγχυση. Δεν δύναμαι να το προσδιορίσω απολύτως... Απλώς εικάζω ότι επικρατεί μια παράνοια στον τόπο μας τούτους τους καιρούς τους χαλεπούς. Δεν ξέρω από που να ξεκινήσω...
Από την μία, επιχειρήσεις κλείνουν, ανεργία, δάνεια, ελλείμματα, περικοπές και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο βιβλικό και ο ελεήμων κ. Σαμαράς κάνει έκπτωση στους φορολογούμενους από 6 εκατομμύρια που ήταν να πληρώσουμε τα 45 σεπτά λεπτά των εγκαινίων του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως τελικώς θα πληρώσουμε μόνο τα 3 (εκατομμύρια) (ευρώ), και βεβαίως πρώτο πρώτο μας θέμα και πρόβλημα εθνικό γίνεται ξανά η επιστροφή των μαρμάρων από το Λονδίνο - λες και δεν γνωρίζουμε κατά βάθος και πολύ καλά όλοι όσοι τα έχουμε δει στο Βρετανικό Μουσείο πόσο καλύτερα για τα ίδια είναι να παραμείνουν εκεί όπου τα προσέχουν σοβαρά στο κάτω κάτω. Από την άλλη είναι και αυτή η ιστορία με τις μπιενάλε μας.




Πέρα από το φαιδρό του ότι πριν τρία χρόνια δεν είχαμε τίποτα παρόμοιο ενώ τώρα -χα!-έχουμε δύο παρακαλώ μπιενάλε – μία δεν θα μας έφτανε βεβαίως τόσο πληθωρικοί -και πλούσιοι - που είμαστε- έπρεπε και να λάβουν χώρα ταυτοχρόνως; Και πες ΟΚ, το καλοκαίρι είναι πρόσφορη εποχή, έχουμε και πολύ υλικό (!) να δείξουμε τι να κάνουμε, μία δεν μας φτάνει, τελικώς όμως τι λάβαμε από τις δύο Μπιενάλε; Πάνω, εκτός από την -πραγματικά καλή -έκθεση των Σέρβων στο Βυζαντινό, λίγα σκόρπια καλά έργα -Λοϊζίδου, Kimsooja, McMillan, Σπηλιόπουλος- και έναν πολύ καλό κατάλογο που ήταν τελικώς η συζήτηση περί “Πράξης”;




Εννοώ ότι οι Μπιενάλε δεν γίνονται μόνο για να δείξουν έργα, υποτίθεται ότι εξυπηρετούν κάποια προβληματική η οποία, θεωρώ ότι εδώ υπήρξε μόνο ως πρόσχημα. Αν κάνω λάθος πραγματικά-με κάθε ειλικρίνεια- θα ήθελα να ακούσω την άλλη άποψη.
Στην Αθήνα, δε, ενώ επιτέλους οι διοργανωτές βρήκαν έναν λειτουργικό και αβανταδόρικο χώρο, πώς κατάφεραν και έκαναν τόσο πρόχειρη δουλειά και τόσο άσχημο κατάλογο;



Και αν εξαιρέσουμε το πιο αξιοπρεπές κομμάτι της Αργυροπούλου που έδειξε μερικά ενδιαφέροντα βίντεο-και ίσως κάποια έργα από το κομμάτι του Μαρίνου- τελικώς πόσο ασχολήθηκαν με το- τόσο ευρύ και τόσο γόνιμο για πάσης φύσεως επίκαιρες συζητήσεις- θέμα του Παραδείσου που έθετε η έκθεση;



Και αλήθεια σε μια επίσημη μπιενάλε δίπλα σε Χαλεπά, Πεντζίκη, Ακριθάκη και Νάνο Βαλαωρίτη, δίπλα σε Robert Smithson και Svankmajer τι δουλειά έχουν οι κιτς κακοτεχνίες των Callas - ποιος τους πρότεινε στο κάτω κάτω στην Martinez και γιατί εκείνη τους δέχτηκε-; Αυτοί χάρτες δεν κάνουνε; Γιατί και πως αυτοανακυρήχτηκαν καλλιτέχνες; Και αν μου πει κανείς, μα εδώ η αυτού μεγαλειότης ο ίδιος ο Δάκης-ο Ιωάννου, όχι ο τραγουδιστής- τους έχει φιλοξενήσει στο ΔΕΣΤΕ, δεν θα μπουν τώρα στη Μπιενάλε, ειλικρινά το αλλοπρόσαλλο αισθητικό κριτήριο του wannabe Έλληνα Saatshi προσωπικά δε με καθησυχάζει καθόλου όταν πρόκειται για μια πλατφόρμα όπου υποτίθεται ότι έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με ό,τι πιο ενδιαφέρον και φρέσκο γίνεται αυτή τη στιγμή στο χώρο των τεχνών τόσο από πλευράς δημιουργίας όσο και ματιάς. Ο κύριος Ιωάννου ας πίνει τσάι με λεμόνι με τον Barney στην Ύδρα μετά από τελετουργικούς ενταφιασμούς σκυλόψαρων ενισχύοντας δυναμικά το εικαστικό μας παράλογο. Παρεμπιπτόντως, λατρεύω τον Mathew Barney. Οι Callas όμως με θυμώνουν.
Επιπροσθέτως και για να συνεχίσω τις απορίες μου πάνω στην αθηναϊκή Μπιενάλε αναρωτιέμαι, μετά από όλο αυτό το σκάνδαλο με τα ξεσπιτώματα και τα loft πρόπερσι, στην πρώτη Μπιενάλε στο ReMap και σε συνδυασμό με όλα όσα συμβαίνουν αυτό τον καιρό όσον αφορά στους μετανάστες - βλ. Αγ. Παντελεήμονα κτλ κτλ.- με τι θράσος επαναλαμβάνεται αυτό το εγχείρημα πόσο μάλλον μέσα στα πλαίσια θεματικής που μιλάει για παραδείσους ; Ή απλώς πρόκειται για ένα κακόγουστο σχήμα οξύμωρο;
Ίσως στο τέλος τέλος να είμαι εγώ η συντηρητική και η γκρινιάρα.ΟΚ υπήρχαν κάποια προβληματάκια με τη μπιενάλε -ελλείψει προϋπολογισμού αφού τα δώσαμε όλα για τα εγκαίνια του νέου μουσείου μπας και μας γυρίσουν τα μάρμαρα και γεμίσουμε τουρίστες - αλλά γενικώς απ΄ όπου και να το δεις το εικαστικό πρόγραμμα φέτος είναι πλούσιο σε θεάματα... Είναι το μουσείο, είναι ο γεμάτος υπονοούμενα Mathew, είναι ο Δρούγκας στην Πινακοθήκη...
Γιατί τον Δρούγκα που τον πας; Τι νεκρές φύσεις τι ολόδροσα φυτά και άνθη και φρούτα και καρποί τι διάφανα, στίλβοντα -για όνομα του Θεού! - νεοκλασικά σκεύη, τι παραδείσια πουλιά και άγρια ζώα, το δελτίο τύπου είναι τόσο μαγευτικό όσο και το τηλεοπτικό διαφημιστικό της έκθεσης όπου η κυρία Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα - βραβευμένη εξάλλου από το περιοδικό Life and Style ως γυναίκα της χρονιάς στον τομέα της Τέχνης...-μιλάει για την “υπέρβαση του χρόνου μέσα από την ομορφιά”.Εδώ βεβαίως πρέπει να αναφέρω χάριν συνέπειας και ομοιομορφίας ότι φήμες λένε πως και ο Αχιλλέας Δρούγκας υπήρξε από τους καλλιτέχνες που στις απαρχές της συλλογής του ηγάπησε και συνέλεξε και ο κύριος Ιωάννου (με τους Callas και τον Barney που λέγαμε...). Έτσι για να μη ξεχνιόμαστε.



Και να οι κούροι και οι Αθηνές και τα κλαδιά ελιάς και οι γαλανόλευκες και οι κίονες, η επιτομή της εθνικοφροσύνης και της αρχαιολατρείας, η χαρά του τελάρου, της στείρας αναπαράστασης, του κακού φωτορεαλισμού και του “σπιτικού” ελληνικού πίνακα, να δακρύζει ο Καρατζαφέρης και να στέκεται προσοχή ο Άδωνις. Πραγματικά δεν μπορώ να φανταστώ σε τι διάθεση βρέθηκε η κυρία Πλάκα - ίσως πάλι αυτά τα μάρμαρα... – για να οργανώσει αυτή την έκθεση αλλά κάθε φορά που περνάω μπροστά από την Εθνική μας Πινακοθήκη-μένω και κοντά βλέπετε- και βλέπω την τεραστίων διαστάσεων αφίσα του Αχιλλέα Δρούγκα να ανεμίζει, κυριολεκτικά ανατριχιάζω και αναρωτιέμαι. Μόνο σε μένα φαίνεται περίεργο;
Και για να μην τελειώσω το κείμενο γκρινιάζοντας ας υπενθυμίσω ότι μεταξύ άλλων αυτό τον καιρό λαμβάνει χώρα στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς μια έκθεση που μου άρεσε πολύ. Όχι μόνο γιατί με γοητεύει πολύ η Kara Walker, εκτιμώ τη δουλειά της Χριστιάνας Σούλου -που ομολογουμένως ήταν από τις καλές στιγμές και της Μπιενάλε της Αθήνας- και λατρεύω ό,τι κάνει ο William Kentridge αλλά γιατί «Το Εγκώμιο της Σκιάς» είναι μια έκθεση που αν και θα μπορούσε ίσως να είναι λίγο πιο “πολυεθνική”, αναπτύσσει πάραυτα με συνέπεια και επάρκεια την αντίληψη της σκιάς στη σύγχρονη τέχνη.



Με πολύ καλή παρουσίαση και πολύ ενδιαφέρουσες δουλειές, ίσως από τα καλύτερα πράγματα που έχω δει τον τελευταίο καιρό.